Nawiązując do wciąż dynamicznej sytuacji w naszych Ośrodkach, a związanej z koniecznością zapoznania się z szeregiem pism, okólników i wytycznych, śledzenia bardzo dynamicznych zmian w przepisach prawa, jak również z obowiązkiem przygotowania znacznej ilości dokumentacji, przedstawiam dwa wzory decyzji, zmieniających okres przysługiwania zasiłku pielęgnacyjnego w związku z COVID-19, wzór protokołu z ustalenia sytuacji rodzinnej podopiecznego oraz projekt adnotacji urzędowej.
Ustawa o szczególnych rozwiązaniach w związku z chorobą zakaźną COVID-19:
Zgodnie z art. 15 h ust. 1 ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz. U. z 2020 r., poz. 374 z późn. zm.), orzeczenia o niepełnosprawności albo orzeczenia o stopniu niepełnosprawności wydane na czas określony na podstawie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, których ważność upłynęła w terminie do 90 dni przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, zachowują ważność do upływu 60. dnia od dnia odwołania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii, jednak nie dłużej niż do dnia wydania nowego orzeczenia o niepełnosprawności albo orzeczenia o stopniu niepełnosprawności (tak pod warunkiem złożenia w tym terminie kolejnego wniosku o wydanie nowego orzeczenia).
Z kolei te, których ważność upływa w terminie od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy, zachowują ważność do upływu 60. dnia od dnia odwołania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii, jednak nie dłużej niż do dnia wydania nowego orzeczenia o niepełnosprawności albo orzeczenia o stopniu niepełnosprawności.
Konieczność zmiany okresu przysługiwania zasiłku pielęgnacyjnego w związku z COVID-19, dotyczy także decyzji opartych na orzeczeniach o częściowej niezdolności do pracy, całkowitej niezdolności do pracy, całkowitej niezdolności do pracy i niezdolności do samodzielnej egzystencji oraz niezdolności do samodzielnej egzystencji wydanych na czas określony na podstawie (między innymi) przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, o rencie socjalnej, czy też o świadczeniu uzupełniającym dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji.
Także te orzeczenia, zachowują ważność, jednak nie przez okres 60 dni od dnia odwołania stanu epidemii, a przez okres kolejnych 3 miesięcy od dnia upływu terminu ich ważności, jeżeli osoba niepełnosprawna złożyła wniosek o ustalenie uprawnień do świadczenia na dalszy okres przed upływem terminu ważności tych orzeczeń.
Zasada o której mowa powyżej, zastosowanie znajduje także do innych orzeczeń o (stopniu) niepełnosprawności, wydanych na podstawie ustaw regulujących kwestię szeroko pojętego systemu zabezpieczenia społecznego (w tym także jeśli termin ważności orzeczenia upłynął przed dniem wejścia w życie ustawy, a wniosek o ustalenie uprawnień do świadczenia na dalszy okres, został złożony przed upływem terminu ważności tego orzeczenia i nowe orzeczenie nie zostało wydane przed dniem wejścia w życie ustawy.
Obowiązek zmiany okresu przysługiwania zasiłku pielęgnacyjnego z urzędu:
We wszystkich powyżej przywołanych przypadkach, powinniśmy „zadziałać” z urzędu, a to na mocy art. 32 ustawy o świadczeniach rodzinnych. Pomimo że, w odniesieniu do decyzji wydawanych na podstawie ustawy o świadczeniach rodzinnych ustawodawca nie wyartykułował takiego obowiązku wprost, na zasadność wszczęcia postępowania z urzędu wskazują tak zarówno wytyczne Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, jak również zasady ogólne postępowania administracyjnego, zgodnie z którymi to, organy mają czuwać nad tym, aby strony i inne osoby uczestniczące w postępowaniu nie poniosły szkody z powodu nieznajomości prawa, i w tym celu udzielają im niezbędnych wyjaśnień i wskazówek (art. 9 w zw. z art. 61 § 2 K.p.a.).
Odnajdując istotne różnice pomiędzy decyzjami, które Państwu prezentujemy, wskazać należy przede wszystkim na sposób rozstrzygnięcia o czaso-okresie, na który przedłużamy zasiłek pielęgnacyjny.
Ustawodawca przesądził bowiem, że orzeczenia wydane na podstawie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, zachowują ważność przez bliżej nieokreślony czas. Z kolei data ważności orzeczeń wydawanych na podstawie systemu emerytalno – rentowego, ustalona została w sposób sztywny (okres 3 miesięcy).
Wytyczne Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, w zakresie sposobu zmiany decyzji przyznających świadczenia rodzinne:
Zgodnie z wytycznymi Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, decyzje wydane na podstawie orzeczeń o (stopniu) niepełnosprawności oparte na ustawie o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, mogą być wydłużane „w sposób opisowy”, bez wskazywania na konkretną datę, z upływem której decyzja straci ważność (tak z uwagi na fakt, że dziś nie możemy odpowiedzieć na pytanie ile potrwa stan epidemii wprowadzony w Kraju).
Tak przedstawione przez Ministerstwo stanowisko, pomija jednak brzmienie art. 24 ust. 4 ustawy o świadczeniach rodzinnych, a zgodnie z którym w przypadku wydania orzeczenia o niepełnosprawności lub orzeczenia o stopniu niepełnosprawności na czas określony, prawo do zasiłku pielęgnacyjnego lub świadczenia pielęgnacyjnego ustala się do ostatniego dnia miesiąca, w którym upływa termin ważności orzeczenia.
Stąd Moim zdaniem, ustalając datę graniczną decyzji opartej na orzeczeniu wydanym na podstawie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, można albo skorzystać z wytycznych Ministerstwa albo doprecyzować, że prawo do zasiłku pielęgnacyjnego przedłużamy na okres do upływu ostatniego dnia miesiąca w którym upłynie 60. dzień od dnia odwołania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii obowiązujących na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej, jednak nie dłużej niż do dnia wydania nowego orzeczenia o (stopniu) niepełnosprawności.
Jak pozwalają twierdzić przepisy, okres ważności orzeczeń o (stopniu) niepełnosprawności, ulega przedłużeniu z mocy prawa, a my powinniśmy je traktować , jak orzeczenia, które zachowują ważność do konkretnie wskazanego dnia. Ostatecznie więc, tak zarówno osoba legitymująca się orzeczeniem wydanym na podstawie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, jak również osoba posiadająca orzeczenie wydane na podstawie innych ustaw, powinna móc skorzystać z dobrodziejstwa art. 24 ust. 4 ustawy o świadczeniach rodzinnych.
Weryfikacja sytuacji rodzinnej posiadającej istotny wpływ na prawo do zasiłku pielęgnacyjnego:
W ślad za wytycznymi Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, zachęcam
także do weryfikacji sytuacji rodzinnej posiadającej istotny wpływ na prawo do zasiłku pielęgnacyjnego w następnych miesiącach. Przedłużając uprawnienie do zasiłku pielęgnacyjnego, musimy mieć pewność, że: strona wraża zgodę na wszczęcie postępowania administracyjnego z urzędu (art. 61 § 2 K.p.a.) oraz że strona złożyła wniosek o przedłużenie orzeczenia, a w przypadku orzeczeń emerytalno – rentowych, wniosek o ustalenie uprawnień do świadczeń na dalszy okres. Weryfikacja ta może zostać przeprowadzona telefonicznie, a w przypadku jakichkolwiek wątpliwości, za pomocą systemów informatycznych, którymi dysponuje nasz Ośrodek (np. wniosek do ZUS o udostępnienie informacji pozwalającej odpowiedzieć na pytanie, kiedy konkretnie wskazana osoba, złożyła wniosek w powyższym zakresie).
Dlatego przygotowaliśmy dla Państwa wzór protokołu dzięki któremu zweryfikujecie Państwo sytuację rodzinną strony oraz propozycję dla adnotacji urzędowej, w przypadku, w którym orzeczenie o (stopniu) niepełnosprawności, z różnych przyczyn nie uległo przedłużeniu a także dwa wzory decyzji, zmieniających okres przysługiwania zasiłku pielęgnacyjnego w związku z COVID-19.
Zapraszam do korzystania z wzorów decyzji oraz protokołu.
___________________________________________
Jeżeli chcesz otrzymać darmowe wzory dokumentów, na które powołano się powyżej, napisz wiadomość w tej sprawie na adres: kontakt@prawnikwpomocyspolecznej.pl
Stan prawny na dzień: 23 kwietnia 2020 r.
Grzegorz Rajski
Zapraszamy także do przeczytania artykułu: „Orzeczenie o niepełnosprawności w związku z koronawirusem”
Uwaga!
Zgodnie z pkt 4.4 i 4.5 Regulaminu Usługodawca oświadcza, że przysługują mu wyłączne prawa autorskie do poszczególnych elementów i całości Dokumentów Prawnych. Użytkownik ma prawo do korzystania z Dokumentów Prawnych wyłącznie w ramach działania reprezentowanego Ośrodka Pomocy Społecznej. Zabronione jest udostępnianie Dokumentów prawnych osobom trzecim a w szczególności publiczne udostępnianie w sieci Internet.
Przypominamy również, że udostępnione dokumenty są jedynie wzorami i powinny zostać każdorazowo dostosowane do indywidualnej sprawy administracyjnej !
