W związku z nowelizacją ustawy o pomocy społecznej zmieniającej zasady odpłatności za pobyt członów rodziny w Domu Pomocy Społecznej na Ośrodkach spoczywa obowiązek zawarcia nowych umów o wysokości odpłatności lub wydania decyzji zgodnych z wprowadzoną procedurą. Poniższy artykuł w sposób zwięzły przedstawia analizę obowiązujących przepisów i wskazówki co do sposobu ich wdrożenia.
Zmiany do ustawy o pomocy społecznej w zakresie odpłatności DPS wprowadziła ustawa o zmianie ustawy o pomocy społecznej oraz ustawy o ochronie zdrowia psychicznego z dnia 19 lipca 2019 r. (Dz.U. z 2019 r. poz. 1690).
Ustawa ta wprowadziła nowe zapisy w art. 61 a mianowicie ustęp 2d i 2e, które przewidują surowszą procedurę w stosunku do członków rodziny osoby umieszczonej w DPS. Według tych przepisów:
2d. W przypadku odmowy przez osoby, o których mowa w ust. 1 pkt 2, zawarcia umowy, o której mowa w art. 103 ust. 2, wysokość ich opłaty za pobyt mieszkańca domu w domu pomocy społecznej ustala w drodze decyzji organ gminy właściwej zgodnie z art. 59 ust. 1, z uwzględnieniem ograniczeń, o których mowa w ust. 2 pkt 2 i art. 103 ust. 2.
2e. W przypadku odmowy przez osoby, o których mowa w ust. 1 pkt 2, zawarcia umowy, o której mowa w art. 103 ust. 2, oraz niewyrażenia zgody na przeprowadzenie rodzinnego wywiadu środowiskowego, wysokość ich opłaty za pobyt mieszkańca domu w domu pomocy społecznej ustala, w drodze decyzji, organ gminy właściwej zgodnie z art. 59 ust. 1, w wysokości różnicy między średnim kosztem utrzymania w domu pomocy społecznej a opłatą wnoszoną przez mieszkańca domu i opłatami wnoszonymi przez inne osoby obowiązane, o których mowa w ust. 1 pkt 2.
Czy stare umowy o odpłatności DPS tracą ważność ?
Ciekawy zapis znajdziemy w art. 4 ustawy nowelizującej, który zawiera wskazówkę co do stosowania nowych procedur. Przepis ten stanowi, że decyzje lub umowy ustalające opłatę za pobyt mieszkańca w domu pomocy społecznej, wydane lub zawarte przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, zachowują moc do dnia w nich określonego, jednak nie dłużej niż do dnia 1 stycznia 2021 r.
Oznacza to, że wszystkie decyzji oraz umowy zawarte przed dniem wejścia w życie nowych przepisów tracą moc prawną najpóźniej w dniu 1 stycznia 2021. Zatem brak zawarcia nowych umów lub wydania nowych decyzji spowoduje, że zniknie stosunek prawny zobowiązujący członków rodziny do ponoszenia odpłatności.
Co powinny zrobić ośrodki pomocy społecznej ?
We wszelkich sprawach tego rodzaju należy wszcząć procedurę weryfikacyjną i na nowo określić wysokość odpłatności oraz zawrzeć z małżonkami, zstępnymi lub wstępnymi, umowy, o których mowa w art. 103 ust. 2 ustawy, w brzmieniu nadanym nową procedurą lub wydać decyzję administracyjną ustalającą wysokość odpłatności.
Wcześniej należy oczywiście przeprowadzić wywiad środowiskowy i ustalić wysokość dochodów poszczególnych członków rodziny zobowiązanych do ponoszenia odpłatności za pobyt w DPS.
Nowe procedury dają ośrodkom pomocy społecznej silne narzędzia prawne ułatwiające egzekucję obowiązków w tym zakresie.
Odmowa zawarcia umowy
W sytuacji odmowy zawarcia umowy przez małżonka zstępnych lub wstępnych wysokość ich opłaty ustala się w drodze decyzji. Po wydaniu decyzji opłaty te zastępczo wnosi gmina, z której osoba została skierowana do domu pomocy społecznej. Wydatki gminy podlegają ściągnięciu w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.
Niewyrażenie zgodny na przeprowadzenie wywiadu środowiskowego
W przypadku odmowy zawarcia umowy, oraz niewyrażenia zgody na przeprowadzenie rodzinnego wywiadu środowiskowego, wysokość opłaty ustala, w drodze decyzji, organ gminy właściwej w wysokości różnicy między średnim kosztem utrzymania w domu pomocy społecznej a opłatą wnoszoną przez mieszkańca domu i opłatami wnoszonymi przez inne osoby obowiązane.
Powyższa norma prawna umożliwia obciążenie osoby, która nie chce współpracować z ośrodkiem pomocy społecznej pełną wysokością różnicy pomiędzy tym co płaci osoba umieszczona oraz inne osoby bliskie a średnim kosztem utrzymania w DPS, co jest surową sankcją dla osób odmawiających współpracy.
Wysokość opłaty za pobyt mieszkańca domu w domu pomocy społecznej, ustala się proporcjonalnie do liczby osób obowiązanych do jej wnoszenia.
Bezpłatny projekt umowy można pobrać w Akademii Pomocy Społecznej w zakładce wzory dokumentów prawnych
Stan prawny na dzień: 1 stycznia 2021 r.
Uwaga!
Zgodnie z pkt 4.4 i 4.5 Regulaminu Usługodawca oświadcza, że przysługują mu wyłączne prawa autorskie do poszczególnych elementów i całości Dokumentów Prawnych. Użytkownik ma prawo do korzystania z Dokumentów Prawnych wyłącznie w ramach działania reprezentowanego Ośrodka Pomocy Społecznej. Zabronione jest udostępnianie Dokumentów prawnych osobom trzecim a w szczególności publiczne udostępnianie w sieci Internet.
Przypominamy również, że udostępnione dokumenty są jedynie wzorami i powinny zostać każdorazowo dostosowane do indywidualnej sprawy administracyjnej !
