Szanowni Państwo,
Tym razem odpowiem na pytanie – co zrobić w sytuacji, w której dysponujemy już postanowieniem sądu opiekuńczego potwierdzającym konieczność umieszczenia podopiecznego ośrodka w domu pomocy społecznej bez jego zgody, jednak z przyczyn od nas niezależnych (np. opór samego podopiecznego), postanowienia takiego nie możemy wykonać.
Ustawa o ochronie zdrowia psychicznego:
Kwestia ta została uregulowana w art. 40 ustawy z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego (tekst jednolity: Dz. U. z 2020 r., poz. 685) gdzie ustawodawca przesądził, że za zapewnienie realizacji postanowienia sądowego o przyjęciu do domu pomocy społecznej, co do zasady odpowiada starosta powiatu właściwego ze względu na miejsce zamieszkania tej osoby (ust. 1).
Dalej – jeżeli osoba, wobec której wydano postanowienie o przyjęciu do domu pomocy społecznej, odmawia stawienia się w domu pomocy społecznej lub w inny sposób utrudnia wykonanie tego postanowienia, sąd z urzędu lub na wniosek organu do spraw pomocy społecznej może zarządzić zatrzymanie i przymusowe doprowadzenie tej osoby do domu pomocy społecznej przez Policję (ust. 2).
Wreszcie – w przypadku wystąpienia u osoby przebywającej w domu pomocy społecznej, zachowań zagrażających jej życiu lub zdrowiu, lub życiu lub zdrowiu innych osób, można wobec niej stosować przymus bezpośredni również w celu zapobieżenia opuszczeniu domu pomocy społecznej (ust. 3).
Pomimo że na pierwszy rzut oka przymus fizyczny stosowany przez Policję w stosunku do osoby chorej, często w podeszłym wieku nie kojarzy się dobrze, z doświadczenia wiem że tego rodzaju przedsięwzięcia są organizowane w sposób pokojowy i niezagrażający godności naszych podopiecznych. W czynnościach takich powinni uczestniczyć funkcjonariusze Policji, pracownicy ośrodka pomocy społecznej, a także pracownicy służby zdrowia.
Wniosek do sądu o wydanie zarządzenia o zatrzymaniu i przymusowym doprowadzeniu przez Policję do domu pomocy społecznej:
Niezależnie od powyższego, dyskutując o sposobie realizacji tzw. „przymusu pobytu instytucjonalnego”, w pierwszej kolejności wspomnieć należy o wniosku, który powinniśmy skierować do sądu opiekuńczego (sądu rejonowego – wydział rodzinny i nieletnich – właściwego ze względu na miejsce zamieszkania podopiecznego lub ze względu na miejsce jego pobytu).
Wniosek nie podlega opłacie (art. 96 ust. 1 pkt 9 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych [tekst jednolity: Dz. U. z 2020 r., poz. 755 z późn. zm.]).
W sentencji wniosku powinniśmy wskazać na konkretny dom pomocy społecznej – co oznacza, że przed wysłaniem wniosku do sądu rodzinnego, w aktach sprawy powinna zalegać prawomocna już decyzja kierująca do domu pomocy społecznej, wraz ze wskazaniem na typ domu pomocy społecznej, do którego powinien zostać skierowany nasz podopieczny (ewentualnie decyzja z klauzulą natychmiastowej wykonalności z uwagi na wyjątkowo ważny interes strony – art. 108 § 1 Kodeksu postępowania administracyjnego).
W uzasadnieniu wniosku wskazujemy na postanowienie sądu rodzinnego umieszczające podopiecznego w domu pomocy społecznej bez jego zgody, dotychczasowy przebieg postępowania zmierzającego do wykonania orzeczenia sądu, a także przyczyny z powodu których, postanowienia tego nie można wykonać.
W samym wniosku warto wskazać na wcześniejsze ustalenia z dyrektorem placówki do której podopieczny ma zostać przyjęty, a dotyczące planowanego terminu przyjęcia. O ile to możliwe, warto także zaktualizować sytuację zdrowotną, rodzinną, dochodową i majątkową podopiecznego.
W celu zapewnienia sprawnej i łagodnej dla naszego podopiecznego realizacji zarządzenia o przymusowym zatrzymaniu i doprowadzeniu do domu pomocy społecznej, pracownik ośrodka powinien skoordynować działania Policji, pracowników domu pomocy społecznej, a także Sanepidu i placówki służby zdrowia, w której wykonane zostaną testy na obecność choroby zakaźnej SARS-CoV-2 (także w przypadku braku zgody na wykonanie tego rodzaju testu diagnostycznego).
Po zakończeniu procedury, warto zadbać o zabezpieczenie mienia stanowiącego własność podopiecznego, bądź zawiadomić o tego rodzaju potrzebie osoby mu najbliższe.
Mam nadzieje, że przygotowany przeze mnie dokument, okaże się Państwu przydatny i pozwoli zaoszczędzić cenny czas. W celu jego otrzymania, prosimy o wiadomość e – mail na adres: kontakt@prawnikwpomocyspolecznej.pl
Stan prawny na dzień: 10 września 2021 r.;
r. pr. Grzegorz Rajski
Uwaga!
Zgodnie z pkt 4.4 i 4.5 Regulaminu Usługodawca oświadcza, że przysługują mu wyłączne prawa autorskie do poszczególnych elementów i całości Dokumentów Prawnych. Użytkownik ma prawo do korzystania z Dokumentów Prawnych wyłącznie w ramach działania reprezentowanego Ośrodka Pomocy Społecznej. Zabronione jest udostępnianie Dokumentów prawnych osobom trzecim a w szczególności publiczne udostępnianie w sieci Internet.
Przypominamy również, że udostępnione dokumenty są jedynie wzorami i powinny zostać każdorazowo dostosowane do indywidualnej sprawy administracyjnej!
