Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie:
Data orzeczenia: 17 lipca 2014 r.
Skład: 3 sędziów
Sygnatura akt: III SA/Kr 588/14
Teza: „(…) skoro ustawową podstawą do przyznania świadczenia rodzinnego jest dochód rodziny rozumiany jako miesięczny przeciętny dochód członków rodziny uzyskany w skali roku kalendarzowego, to zasada ta winna mieć zastosowanie również w przypadku uzyskania dochodu po roku kalendarzowym poprzedzającym okres zasiłkowy .”
Zgodnie z art. 5 ust. 4b ustawy o świadczeniach rodzinnych „W przypadku uzyskania dochodu przez członka rodziny, osobę uczącą się lub dziecko pozostające pod opieką opiekuna prawnego po roku kalendarzowym poprzedzającym okres zasiłkowy dochód ich ustala się na podstawie dochodu członka rodziny, dochodu osoby uczącej się lub dochodu dziecka pozostającego pod opieką opiekuna prawnego, powiększonego o kwotę uzyskanego dochodu z miesiąca następującego po miesiącu, w którym dochód został osiągnięty, jeżeli dochód ten jest uzyskiwany w dniu ustalania prawa do świadczeń rodzinnych.”
Choć na pierwszy rzut oka, treść przepisu tego wydaje się jasna i czytelna, głębsza analiza jego znaczenia może doprowadzić do odmiennych, niż dotychczas wniosków interpretacyjnych.
Przeszukując orzecznictwo dotyczące zupełnie odmiennego zagadnienia, natrafiłem na ciekawe i warte uwagi stanowisko sądów administracyjnych, które jak pokazuje praktyka, staje się coraz bardziej powszechne w zastosowaniu.
Jak wyjaśnił Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie, w wyroku z dnia 17 lipca 2014 r. „(…) skoro ustawową podstawą do przyznania świadczenia rodzinnego jest dochód rodziny rozumiany jako miesięczny przeciętny dochód członków rodziny uzyskany w skali roku kalendarzowego, to zasada ta winna mieć zastosowanie również w przypadku uzyskania dochodu po roku kalendarzowym poprzedzającym okres zasiłkowy, a zatem w sytuacji określonej w art. 5 ust. 4 „b” ustawy, dochód ten należy liczyć w stosunku rocznym. Dochód uzyskany powinien być więc doliczony do dochodu za rok poprzedzający, a całość podzielona następnie przez 12 miesięcy i przez liczbę członków rodziny.”
Wyrok dostępny na: http://orzeczenia.nsa.gov.pl/doc/B70E6E8B2C
Z podobną interpretacją art. 5 ust. 4 b ustawy o świadczeniach rodzinnych, możemy się także spotkać w uzasadnieniu wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z dnia 25 lipca 2013 r. (sygn. akt: IV SA/Wr 230/13), gdzie wyjaśniono, że „W orzecznictwie sądowo – administracyjnym dotyczącym interpretacji sposobu liczenia dochodu rodziny w związku z treścią art. 5 ust. 4 „b” ustawy o świadczeniach rodzinnych, podkreśla się jednak, że z literalnego brzmienia przepisu art. 5 ust. 4 „b” ustawy o świadczeniach rodzinnych wynika wprawdzie, że w przypadku uzyskania przez członka rodziny dochodu po roku kalendarzowym, z którego dochody stanowią podstawę do ustalania prawa do świadczeń z funduszu alimentacyjnego do dochodu rodziny dodaje się miesięczną kwotę dochodu uzyskanego przez członka rodziny, zastosowanie jednakże tego przepisu z pominięciem reguł wynikających z ustawy (ustalenie przeciętnego miesięcznego dochodu na członka rodziny w roku kalendarzowym) oznaczałoby, iż o przyznaniu świadczenia z funduszu alimentacyjnego decydowałyby nie wielkości określone w ustawie, lecz suma przeciętnego miesięcznego dochodu na osobę w rodzinie (uzyskanego uprzednio w roku kalendarzowym) oraz dochodu uzyskanego przez członka rodziny za pełny przepracowany miesiąc. Natomiast, skoro ustawową podstawą do przyznania świadczenia rodzinnego jest dochód rodziny rozumiany jako miesięczny przeciętny dochód członków rodziny uzyskany w skali roku kalendarzowego, to zasada ta winna mieć zastosowanie również w przypadku uzyskania dochodu po roku kalendarzowym poprzedzającym okres zasiłkowy, a zatem w sytuacji określonej w art. 5 ust. 4 „b” ustawy, dochód ten należy liczyć w stosunku rocznym. Dochód uzyskany powinien być więc doliczony do dochodu za rok poprzedzający, a całość podzielona następnie przez 12 miesięcy i przez liczbę członków rodziny. Nie może bowiem dochodzić do sytuacji, kiedy uzyskany przez stronę czy członka rodziny dodatkowy, a późniejszy dochód z jednego miesiąca będzie w sposób zasadniczy decydował o prawie do zasiłku rodzinnego za okres wcześniejszy (por. np. wyroki: Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z dnia 9 lipca 2013 r., II SA/Łd 403/13, Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie z dnia 12 września 2013 r., II SA/Sz 353/13, oba zamieszczone w Centralnej Bazie Orzeczeń Sądów Administracyjnych).”
Wyrok dostępny na: http://orzeczenia.nsa.gov.pl/doc/49829FD8EC
Wydaje się, że prawidłowa wykładnia art. 5 ust. 4 b ustawy o świadczeniach rodzinnych, została ustalona. Z wykładnią tą w pełnym zakresie się zgadzam.
Także i w tym miejscu ostrzegam, że wyroki sądów administracyjnych, nie stanowią źródła powszechnie obowiązującego prawa!!!
Nie zwalnia to pracownika ośrodka pomocy społecznej z obowiązku prawidłowego i rzetelnego informowania strony o jej uprawnieniach, co w ostateczności przełożyć się może na skuteczne egzekwowanie swoich praw w postępowaniu sądowo – administracyjnym.
Stan prawny na dzień: 5 listopada 2014 r.
